اراتوستن اولین کسی بود که توانست محیط زمین را با استفاده از زاویه تابش خورشید اندازه بگیرد

یکی از باهوشترین ریاضیدانان یونان باستان مردی بود به نام اراتوستن.

او که نویسنده و آموزگاری با استعداد بود، مسئول کتابخانه بزرگ اسکندریه شد که یونانی ها همۀ دانش با ارزش خود را در آنجا نگه می داشتند.

روزی او به داستان جالبی برخورد. او مطلبی دربارۀ چاهی بسیار عجیب در جنوب مصر، در شهر سین (اسوان) خواند.

هر سال فقط در یک لحظه یعنی ظهر روز میانی تابستان پرتویی از نور خورشید درست به درون چاه می تابید و به طور عمود به آب ته چاه برخورد می کرد و مانند آینه ای از سطح آب بازتاب می شد.

اراتوستن دریافت که خورشید در این لحظه درست باالی سر قرار دارد، بنابراین پرتو آن به صورت عمودی با سطح زمین برخورد می کند و تقریبا هیچ سایه ای ایجاد نمی کند. اما خورشید در اسکندریه، در شمال مصر چنین کاری نمی کرد.

در روز میانی تابستان در اسکندریه، نور خورشید با زاویه ای مایل به زمین می تابد و سایه های کوتاهی ایجاد میکند.

او ستونی بلند یافت و ارتفاع و اندازۀ سایۀ آن را سنجید و مثلثی کشید و از روی آن زاویه پرتو خورشید را به دست آورد.

این زاویه 7/2درجه نسبت به خط عمود بود.

او فرض کرد که دو خط مستقیم از میان چاه و ستون عبور کنند و تا مرکز زمین، جایی که به هم برسند امتداد پیدا کنند. او متوجه شد که این دو خط باید با زاویه 2/7 درجه باهم تقاطع پیدا کنند.

از آنجا که 7/2 درجه یک پنجاهم یک دایره (360 درجه) است، پس تنها کاری که اراتوستن می بایست برای محاسبه محیط زمین انجام می داد، یافتن فاصلۀ اسکندریه تا سین و ضرب آن در عدد 50 بود. پاسخی که بدست آورد- 40 هزار کیلومتر- تقریبا درست بود..

(( در آن زمان یونانی ها می دانستند که زمین گرد است))